Vroegkinderlijk chronisch getraumatiseerde kinderen willen/kunnen vaak niet praten over hun traumatische voorgeschiedenis waardoor traumaverwerking nog niet gestart kan worden. Ze zijn heel loyaal aan ouders die hen mishandeld of verwaarloosd hebben, ontkennen dat er iets gebeurd is of zeggen dat ze er geen last meer van hebben. Sommigen blijven tijdens traumaverwerking hangen in hardnekkige schuldgevoelens, schaamte of zelfverwijt en blijven hun ouders verdedigen. Ook ouders kunnen vermijdend zijn. Ze voelen zich schuldig en kunnen de verantwoordelijkheid voor traumatisering van hun kind niet goed verdragen. Ze weten niet hoe ze het moeten verwoorden, zijn bang voor lastige vragen of voor het oprakelen van hun eigen trauma’s. Ouders kunnen verslaafd zijn, in de gevangenis zitten, geen contact hebben met het kind of eigen problematiek hebben. Die onbehandelde trauma’s, de zogenaamde ‘slapende honden’, zijn schadelijk voor hun ontwikkeling. Maar hoe kunnen deze kinderen ontvankelijk worden gemaakt voor traumaverwerking?

Vanuit overlevingsperspectief zijn kinderen geneigd om de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor de nare dingen die er gebeurd zijn zodat ze hun ouders als goed en alwetend kunnen blijven zien. Ze kunnen bang zijn hun ouders overstuur te maken of weten niet of ze van hun ouders mogen vertellen wat er is gebeurd. Ze hebben het gevoel dat hun ouders niet van hen houden of hen de schuld geven en weten bijvoorbeeld niet waarom ze uit huis zijn geplaatst of waarom ze hun biologische ouders niet meer zien. Dit vormen barrières voor traumaverwerking. Door met de ouders een verhaal te maken zonder dat het kind daar een actieve rol in heeft wordt de weerstand van het kind omzeild.

Het Voorbereidingsverhaal traumaverwerking (VVT) is een kort en bondig verhaal over de traumatiserende gebeurtenissen uit het leven van het kind. Met dit verhaal worden de biologische ouders geholpen om aan het kind uit te leggen dat het kind niet verantwoordelijk was. Het kind krijgt, indien mogelijk, erkenning voor de meegemaakte traumatisering en wordt ontschuldigd door zijn ouders. Er wordt in kindertaal en voorzien van eenvoudige illustraties beschreven waarom ouders bijvoorbeeld ruzie maakten, drugs of alcohol gebruikten, jarenlang geen contact hebben gehad, of waarom kinderen niet meer thuis wonen. Eigen problematiek van ouders zoals psychiatrie, verstandelijke beperking, verslaving of criminaliteit, wordt in kindertaal uitgelegd zodat het kind de ouder beter kan leren begrijpen. De mening van een eventueel overleden ouder wordt in het verhaal verwoord door een voogd, familieleden, vrienden die de ouder hebben gekend en weten wat hij of zij vond. Het verhaal wordt aan het kind voorgelezen in bijzijn van zijn netwerk.

Deze stabiliserende interventie ruimt de barrières van het kind uit de weg en maakt hun slapende honden wakker, zodat het kind ontvankelijk wordt voor traumaverwerking met bijvoorbeeld EMDR of TF-CGT. Het onderscheidt zich dus van het verhaal dat met het kind zelf wordt geschreven bij TF-CGT. De kinderen voor wie een voorbereidingsverhaal traumaverwerking bedoeld is weigeren dit namelijk te doen. Het verhaal gaat vooral over verantwoordelijkheden en intenties van ouders, niet zozeer over details van wat er gebeurd is.

Het verhaal wordt niet gebruikt tijdens traumaverwerking zoals het EMDR Storytelling verhaal. In de derde druk van het boek Slapende Honden? Wakker maken!  (2021) is het voorbereidingsverhaal traumaverwerking uitvoerig beschreven.

In deze workshop zullen de trainers aan de hand van praktische voorbeelden het proces van het maken van een voorbereidingsverhaal traumaverwerking en de positie binnen een traumabehandeling toelichten. Aan het einde van de workshop hebben deelnemers voldoende kennis om te starten met het maken van een voorbereidingsverhaal traumaverwerking. Omdat het eenvoudiger lijkt dan het is, wordt supervisie aangeboden om alle deelnemers te stimuleren om zelf actief aan de slag te gaan. Iedere deelnemer kan tot drie maanden na afloop van de workshop 30 minuten supervisie krijgen bij het maken van een voorbereidingsverhaal traumaverwerking. Deze supervisie kan via email worden verkregen.